Roma İmparatorluğunda İsyancı Lejyonlar

Roma İmparatorluğu’nda İsyancı Lejyonlar

Kusursuz Bir Savaş Makinesi

Eski Roma tarihi dendiğinde şüphesiz tartışmalardan uzak kalmayı başarmış ve genel geçer bir kabul halini almış son derece başarılı, hatta kusursuza yakın bir ordu fikri canlanır. Adeta bir savaş makinesi olarak tanımlanan Roma ordusu sanıldığı gibi kusursuz işlemiyordu. Evinden uzakta uzun yıllar boyunca hizmet etmesi beklenen sıradan askerlerin kırılgan itaatleri bir yana, yeni birer Sulla, Crassus hatta Caesar olmayı hayal eden hırslı askeri komutanlar sık sık bu savaş makinesinin arıza yapmasına sebep oluyordu.

Tarihin her döneminde orduların yönetime karşı itaatsizlik ettikleri ya da doğrudan isyan ettiklerine dair birçok örnek mevcuttur. Bu sebepledir ki bir ordunun itaat ve sadakat seviyesi en temel yapı taşlarından birisidir. Roma İmparatorluk ordusu kendisini rakiplerinden ayıracak şekilde son derece katı kuralları olan bir yapıydı. Askerlerin düşmandan çok kendi komutanlarından ve imparatorlarından korkmaları beklenir ve bu şekilde yenileceklerini, tutsak edilebileceklerini ve hatta öleceklerini bilseler dahi asla savaş meydanını terk etmemeleri sağlanırdı. Bir asker düşmandan kaçıp kendi komutanının gazabına yakalanmaktansa savaş meydanında ölmeyi yeğliyordu. Roma ordusu böylesine bir disiplin anlayışına sahip olmasına rağmen bu kitapta da anlatıldığı üzere pek çok kez isyanla karşı karşıya kaldı…

Lejyonu Diğer Birimlerden Ayıran Özellikleri

Bu kitapta isyanlar söz konusu olduğunda özellikle lejyon isyanları üzerinde durulurken auxilia yardımcı birliklerinin ve preator muhafız birliklerinin isyanları dahil edilmemiştir. Roma ordusundaki isyanlara genel bir bakış atıldığında göze çarpan ilk örneklerin auxilia yardımcı birlik isyanları oldukları görülür. Bunun ilk sebebi kuşkusuz ki lejyonların aksina auxilia birliklerinin Romalı vatandaşlardan değil, Roma’nın egemenlik kurduğu diğer coğrafyaların yerlileri arasından oluşturulma yabancı yardımcı birlikler olmalarıdır. Romalılık kimliğini tam benimsememiş ve isyan ile bağımsızlık arama yoluna giderek lejyon askerlerinden farklı bir amaç uğruna isyana kalkışan bu birliklerin isyanları bu eserde bulunmamaktadır. Yine preator muhafızları da genelde suikastler ve komplolar ile sık sık anılan birimler olmuşlar ve imparatorluk tarihinde önemli bir güç unsuru teşkil ederek sık sık imparator değişikliklerine sebebiyet vermişlerdir.

İsyanı Asker Gözünden Görmek

İsyan kavramı sözlük anlamı bakımından tek taraflı yorumlamaya son derece müsaittir. Antik Roma tarihçileri arasında da bahsi geçen lejyon isyanları gerekçeleri göz ardı edilerek doğrudan doğruya imparator yanlısı bir üslup ile aktarılmıştır. Samed Kara bu eserde mümkün olduğunca her olayın sebepleri ve amaçları özenle belirtilerek isyanı belli bir mantık çerçevesine oturtmaya ve olaylara bir de isyan eden askerlerin gözünden bakmaya çalışıyor. Hizmet şartları, kendilerinden beklenenler, vaat edilenler, elde edilenler ve çok daha fazlası Roma İmparatorluk döneminde yaşanmış bir lejyon isyanını hem antik yazarların Latince ve Antik Yunanca eserlerinden doğrudan alıntılar ile, hem de yazarın karşılaştırmalı yorumları ile incelemek isteyenler için alanında tek örnek olarak Sakin Kitap tarafından akademik yayınlar kataloğunda kendisine yer bulmaktadır.